تصحیح متون از منظر اطّلاع‌شناسی

اطّلاع‌شناسی دانشی نوپاست در حوزۀ علم اطّلاعات و دانش‌شناسی (کتابداری و اطّلاع‌رسانی سابق) از یک سو، و فلسفۀ اطّلاعات از سوی دیگر. روش آن، با عنوان روش تحلیل اطّلاع‌شناختی (رتا)، شامل مجموعه عملیاتی است در شش مرحله که می‌کوشد تا وضع کلّی فضای یک شیء یا پدیده را از حیث اطّلاع‌مندی مشخص سازد. این روش ظرفیت‌ها و قابلیت‌هایی دارد که در حوزه‌های مختلف دانش و از طریق مطالعات میان‌رشته‌ای نمایان می‌شوند و تصحیح متون، که مباحث نظری‌اش‌ در ایران نسبت به مباحث عملی‌اش لاغرتر مانده است، یکی از حوزه‌هایی‌ است که با «رتا» می‌توان به آن کمک کرد. در پژوهش حاضر نشان داده شده است که مصحّح، از منظر اطّلاع‌شناسی، ابتدا می‌کوشد تا خودِ متن را بشناسد. در گام دوم، بستر و فضایی را می‌شناسد که متن در آن پدید آمده و زیست کرده است. گام سومِ فرآیندِ تصحیحْ شناخت وضع مطلوب است که مصحّح قرار است به آن برسد. در گام چهارم، فاصلۀ وضع موجود را با آن وضع مطلوب می‌سنجند. در گام پنجم، با شناختِ موانعِ تبدیل وضع موجود به وضع مطلوب، در رفع آن موانع می‌کوشند. در گام ششم مدّت‌زمانی که باید برای تبدیل وضع موجود به وضع مطلوب صرف شود، برآورد می‌گردد.